Zagrzybienie pomieszczeń w firmie to problem, który nie tylko wpływa na estetykę środowiska pracy. Pleśń i grzyby mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Czy wiesz, jakie zagrożenia niesie zagrzybienie? Jak pracodawca powinien reagować na taki problem. Jakie obowiązki mają pracownicy? Tego wszystkiego dowiesz się z artykułu.
Czym jest zagrzybienie pomieszczeń?
Zagrzybienie to rozwój grzybów pleśniowych na powierzchniach, takich jak ściany, sufity czy meble. Powstaje ono w wyniku wilgoci, złej wentylacji oraz zaniedbań w utrzymaniu czystości pomieszczeń. Grzyby pleśniowe najczęściej pojawiają się w miejscach o podwyższonej wilgotności, np. w piwnicach, łazienkach, kuchniach czy magazynach.
Narośla na powierzchniach można często zaobserwować w postaci przebarwień, często zielonych, szarych, brązowych lub czarnych, ale także białych i innych kolorów, lub bawełnianych lub nakrapianych wzorów na ścianach, sufitach lub meblach. Pleśń rozwija się na różnych powierzchniach, takich jak drewno, farba, ściany, tapety, tkaniny, sufity, płytki łazienkowe, dywany, materiały izolacyjne, wokół okien i rur. Może również wystąpić wypaczanie się podłóg lub ziemisty, stęchły zapach.
Wpływ zagrzybienia na zdrowie pracowników
Zagrzybienie pomieszczeń w firmie może być przyczyną wielu dolegliwości zdrowotnych. Częste przebywanie w zagrzybionym pomieszczeniu grozi poważnymi konsekwencjami. Są to:
- problemy z układem oddechowym: astma, przewlekły kaszel, duszności,
- reakcje alergiczne: kichanie, katar, zaczerwienienie, łzawienie i swędzenie oczu, podrażnienia skóry, wysypka,
- zatrucia toksynami grzybowymi: grzyby pleśniowe mogą wydzielać mykotoksyny, które negatywnie wpływają na układ nerwowy i odpornościowy,
- osłabienie koncentracji: przebywanie w zagrzybionym środowisku może obniżać efektywność pracy i prowadzić do chronicznego zmęczenia.
Obowiązki pracowników a zagrzybienie w miejscu pracy
Pracownicy również mają swoje obowiązki w zakresie dbania o higienę miejsca pracy. Art. 211 pkt. 3 Kodeksu Pracy wyraźnie wskazuje, że dbanie o ład i porządek w miejscu pracy należy do podstawowych obowiązków pracownika. Nadmierna wilgoć może prowadzić do powstawania pleśni, a pleśń może stanowić ogromne zagrożenie dla zdrowia.
Kondensacja występuje, gdy woda w powietrzu uderza w zimną powierzchnię i skrapla się. Pojawienie się kondensatu lub pleśni jest wskaźnikiem, że nieruchomość nie jest odpowiednio ogrzewana lub wentylowana. Ważne jest, aby ocenić, skąd pochodzi pleśń i grzyb, co powoduje wilgoć w pomieszczeniu. Pomoże to podjąć świadomą decyzję o tym, co dalej. Może to być tak proste, jak kondensacja podczas codziennego użytkowania nie oszczędzanie na ogrzewaniu w okresie jesienno-zimowym, czy regularne wietrzenie pomieszczeń. Czasem niezbędne jest po prostu zadbanie o czystość pomieszczeń i stosowanie się do zasad higieny. Niestety może być też nieco bardziej skomplikowane. Niezależnie od przyczyny, pracownicy powinni informować pracodawcę o zauważonych śladach zagrzybienia.
Grzyb, pleśń a przepisy BHP
Zgodnie z przepisami BHP, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W przypadku wykrycia zagrzybienia, pracodawca musi nie tylko zdiagnozować problem i zlecić ocenę stanu pomieszczeń przez specjalistów. To na nim ciąży obowiązek usunięcia przyczyny zagrzybienia w firmie: zlecenie instalacji wentylacji i jej regularnej konserwacji, czyszczenia, a także naprawa wszelkich przecieków i osuszenie ścian. Pracodawca, w przypadku pojawienia się grzyba i pleśni w pracy, musi przeprowadzić dezynfekcję: usunąć grzyby za pomocą specjalistycznych środków lub firm zajmujących się dezynfekcją. Ostatnim krokiem jest monitoring stanu pomieszczeń: regularna kontrola poziomu wilgotności i stanu ścian. Niezastosowanie się do tych zasad może prowadzić do naruszenia prawa, kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, a w skrajnych przypadkach – zamknięcia firmy.
Gdzie zgłosić zagrzybienie w pracy?
Grzyb i pleśń mogą pojawić się zarówno w nowych budynkach, jak i starszych pomieszczeniach. Jeżeli Twój pracodawca ignoruje problem zagrzybienia pomieszczeń firmowych, należy skontaktować się z Okręgowym Inspektoratem Pracy. Za nieodpowiedni stan pomieszczeń inspektor może nałożyć na pracodawcę karę w wysokości od 1 do 2 tysiąca złotych. Zgodnie z §14 i § 15. 1. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy określają obowiązki pracodawcy, który według nich jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy. Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W szczególności w pomieszczeniach pracy należy zapewnić (…) odpowiednią temperaturę, wymianę powietrza oraz zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, (…) innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami.
Jak zapobiegać zagrzybieniu w miejscu pracy?
Kluczem do zapobiegania rozwojowi pleśni w miejscu pracy jest zapobieganie przedostawaniu się niechcianej wody do budynku, ograniczenie ilości pary wodnej uwalniającej się do wnętrza budynku, zmniejszenie wilgotności i usunięcie nadmiaru wilgoci. Bardzo ważne jest, aby utrzymać dobrą wentylację i zapobiegać stagnacji powietrza lub nadmiernej wilgotności. Ważne są:
- dbałość o wentylację: regularne wietrzenie pomieszczeń i sprawdzanie systemów wentylacyjnych,
- kontrola poziomu wilgotności w pomieszczeniach: używanie osuszaczy powietrza w miejscach podatnych na wilgoć,
- szybka reakcja na przecieki: naprawianie uszkodzeń dachu, rur czy okien,
- utrzymanie czystości: tegularne czyszczenie powierzchni narażonych na wilgoć.
Zagrzybienie pomieszczeń w firmie, czy zakładzie pracy to poważny problem, który nie może być ignorowany zarówno przez pracodawców, jak i pracowników. Obecność pleśni i czarnego grzyba narusza przepisy BHP, wpływa negatywnie na zdrowie i efektywność pracy. W dłuższej perspektywie może prowadzić do wysokich kosztów związanych z naprawami, jak i rotacją kadry. Zapewnienie higienicznych warunków pracy to nie tylko obowiązek prawny, ale także inwestycja w zdrowie i komfort pracowników.